Boerderij Louwsmar

In de Louwsmar polder, vlakbij Leeuwarden ligt de gelijknamige boerderij. Sinds 1995 voeren Carla en Gerben Engwerda hier een biologische bedrijfsvoering. Ze fokken de streekeigen en bedreigde Fries Roodbonte en Fries Hollandse koeien. Deze kleine, robuuste koeien passen goed op dit biologische bedrijf. De koeien zijn dubbeldoel koeien dat wil zeggen dat ze na hun productieve leven als melkkoe ook een heerlijk stukje vlees geven. De melk van de koeien gaat naar kaasmaker Henri Willig die er Hooidammer kaas van maakt. Het vlees van de koeien wordt verkocht via huisverkoop, hofweb.nl en via de bioweb marktkraam. Sinds 2022 woont opvolger Tjomme Wytsma en zijn gezin op de boerderij. Hij zet de biologische bedrijfsvoering en fokkerij voort.

Levend Erfgoed dag

ZATERDAG 9 SEPTEMBER 2023 – LEVEND ERFGOED DAG – 11:00 t/m 16:00 uur

LEVEND ERFGOED DAG

Zaterdag 9 september 2023 is van 11:00 tot 16:00 iedereen welkom op Boerderij Louwsmar om onze bijzondere Fries Roodbonte en Fries-Hollandse koeien te komen bewonderen. Deze open dag wordt georganiseerd in samenwerking met Stichting Zeldzaam Huisdierrassen (SZH) in het kader van de Levend Erfgoed dagen 2023.

Voor meer informatie en andere deelnemende bedrijven zie ook: https://szh.nl/artikelen/save-the-date-8-9-en-10-september-levend-erfgoed-dagen-2023/ 

  • Wanneer: zaterdag 9 september 11:00-16:00
  • Waar: Boerderij Louwsmar – Rustenburgerweg 13 – 9255XH Tytsjerk
  • Wat: Wandelroute door de weilanden (ca.2km), speurtocht, verkoop vlees (diepgevroren), boeren Gerben en Tjomme vertellen over de koeien.

Biologische bedrijfsvoering

Duurzame bedrijfsvoeringen en verantwoord omgaan met het milieu zijn altijd vanzelfsprekend geweest. Na afschaffing van het melkquotum hebben Carla en Gerben geïnvesteerd in een nieuwe stal om zo over een aantal jaar een levensvatbaar bedrijf over te kunnen dragen aan de volgende generatie. Van 45 koeien zou er uitgebreid worden naar 80. Met 40 hectare weidegrond in de polder en nog eens 40 hectare natuurland die Carla en Gerben in beheer hebben is er meer dan voldoende grond in verhouding tot de mest van de koeien. Met hun biologische bedrijfsvisie was hun verwachting daarin ook gesteund te worden door de politiek die duurzaam beleid voorstelden in hun verkiezingsstrijd. Helaas past het daadwerkelijke beleid van Minister Schouten niet bij deze groene beloftes. De fosfaatwet pakte desastreus uit voor de Carla en Gerben.

Wat houdt de fosfaatwet in?

De Europese Unie heeft regels gesteld met betrekking tot de hoeveelheid mest ten opzichte van grond een boer moet/mag hebben. Biologische boeren voldoen hier aan. Zij zijn ‘grondgebonden’ dat wil zeggen mest en grond om die mest op uit te rijden is in verhouding. De intensieve boeren in Nederland hebben wel mest maar niet genoeg grond, zij hebben bij Europa een uitzondering op de regel bedongen (de zogenoemde ‘derogatie’) waarbij er meer mest op het land uitgereden mag worden. Om deze uitzonderingspositie te behouden moest er een maximum aan de uitstoot van fosfaat worden gesteld. Dit fosfaat plafond was snel bereikt door de groei van de zuivelsector. Oplossing die staatssecretaris van Dam heeft ingesteld is het toekennen van ‘fosfaatrechten’ om daarbij direct de gehele sector in te laten krimpen. Dit wil zeggen dat de biologische boeren ook moeten boeten, terwijl zij gewoon aan de strenge Europese eisen voldoen!

Praktijk fosfaat wet is drastische daling van aantal zeldzame koeien

2 juni 2015 is als peildatum genomen. Aan de hand van het aantal koeien die er toen op een boerderij geregistreerd stonden wordt bepaald hoeveel er nu ‘teveel’ zijn en afgevoerd moeten worden. Dit geldt dus ook voor zeldzame koeienrassen als de Lakenvelder, Brandrode, Blaarkopen, MRIJ, Fries Roodbonte en Fries Hollandse koeien (zoals op boerderij Louwsmar). Dit beleid heeft een desastreus gevolg voor de populatie van deze bedreigde koeienrassen. Stichting Zeldzame Huisdierrassen (SZH) heeft al aangetoond dat er een drastische keldering in het aantal koeien te zien is en berekende bij een ongewijzigd beleid dat deze trend zal doorzetten.

Fosfaat wet is niet ingesteld op biologische boeren

Biologische boeren worden dus gekort om zo een uitzonderingsregel te behouden waaraan bio-boeren niets hebben omdat ze al aan de veel strengere regels voldoen. Wil een boer meer koeien houden dan waarvoor ze fosfaatrechten hebben dan moeten ze deze rechten kopen. Echter deze rechten zijn heel duur, reken zo’n 6 á 7 duizend euro per koe, deze investering is alleen terug te verdienen als een koe veel melk geeft. Deze intensieve manier van boeren past echter niet bij biologische bedrijfsvoering waar koeien juist extensief gehouden worden. De koeien op boerderij Louwsmar krijgen nauwlijks krachtvoer, ze eten het gras en hooi/kuil dat van het land van de boerderij komt. Oftewel de hele fosfaatwet is ingesteld op intensieve veehouderij.

De oplossing is simpel

De oplossing is simpel, geef biologische boeren vrijstelling van de fosfaatwet, ook alle zeldzame koeien moeten uitgezonderd worden. Omdat deze koeien vaak op biologische bedrijven gehouden worden (daar komen ze het best tot hun recht) gaan deze oplossingen hand in hand. Technisch gezien is deze uitzonderingspositie makkelijk in te voeren. Biologische boeren worden gecontroleerd door controle organisatie SKAL en bedreigde rassen worden in het veevolg systeem van de Nederlande Overheid al ‘gevlagd’. Nu nog de politieke wil bij de regeringspartijen…

Steun de bioboeren

Carla en Gerben Engwerda voeren al een aantal jaren een juridsche strijd tegen deze oneerlijke wetgeving. Omdat ze geweigerd hebben hun bijzondere veestapel (te) drastisch te laten inkrimpen hebben ze al 10 duizenden euro’s aan boete’s opgelegd gekregen. De strijd begint echter zijn tol te eisen, zowel mentaal als financieel. De kinderen zijn daarom een doneeractie gestart: ‘red zeldzame koeien van onnodige slacht’.

Meer informatie

Achtergrond informatie over de boerderij
Doneeractie n.a.v. desastreuze fosfaatwet
Snel en gemakkelijk vlees bestellen via Hofweb.nl